Onderdeel van

In de sport zijn er vier groepen factoren die succes bepalen: fysieke, mentale, tactische en technische factoren.

Een trainer/coach kan een sporter fysiek fit maken en qua tactiek en techniek veel bijbrengen. Het mentale aspect blijft daarbij vaak wat achter. Hier komt een sportpsycholoog in beeld, die een sporter (maar ook bijvoorbeeld een coach of een ouder) veel kan leren over mentale aspecten in de sport en mentale vaardigheden kan aanleren. Het doel van een traject met een sportpsycholoog is om te zorgen dat de mentale conditie van een sporter verbeterd.

Hoe werkt het?

De sportpsychologie bestudeert gedrag, gevoelens en gedachten in de sport.

Wikke, de sportpsycholoog van Klaar voor de Start, leert een sporter en/of de omgeving van de sporter hoe deze zaken beïnvloed kunnen worden. Door gedrag, gevoelens en gedachten die negatieve gevolgen hebben om te zetten naar gedrag, gevoelens en gedachten die positieve gevolgen hebben, kan de uiteindelijke sportprestatie beïnvloed worden. Wikke zal daarbij meestal gebruik maken van mentale vaardigheden die zij de sporter aanleert. Met behulp van deze vaardigheden kan de sporter een wedstrijd beter voorbereid ingaan.

Mentale Technieken

Er zijn verschillende technieken die een sporter kan gebruiken om mentaal sterker te worden.

Samen met de sporter bekijkt Wikke welke technieken de sporter het best kan gebruiken en waarin hij/zij nog het minst goed in is. Gericht op de sportsituatie van de sporter zullen deze technieken vervolgens aangeleerd worden. Deze technieken vallen onder vijf hoofdgroepen:

Gedachtencontrole

Gedachten beinvloeden de gevoelens en het gedrag van een persoon. Daarom hebben ze veel invloed op de uiteindelijke sportprestatie van een sporter. Gedachten kunnen afleidend zijn, maar ze kunnen een sporter ook helpen focussen. Gedachten kunnen bewust gestuurd worden, en zijn daardoor ook een ingang om mentaal de sportprestatie te beinvloeden. 

Visualisatie

Dit is een techniek waarbij de sporter zijn/haar wedstrijd of een deel daarvan van tevoren in gedachten doorneemt. Dit helpt als aanvulling op de fysieke training om goed voorbereid te zijn op de wedstrijd. Deze techniek kan zorgen voor onder andere het aanleren van een deel van de wedstrijd, minder druk tijdens de wedstrijd en meer focus voor en tijdens de wedstrijd.

Ontspanning

Om de ideale prestatie te leveren moet een sporter in de ideale staat van (ont)spanning zijn. Als een sporter te gespannen is tijdens een wedstrijd kunnen ontspanningsoefeningen helpen om die ideale staat te bereiken. Als een sporter juist te relaxed is kunnen oppep-oefeningen helpen om het juiste spanningsniveau te bereiken.

Doelen stellen

Om te bereiken wat je wilt bereiken in je sportcarriere is het belangrijk om de juiste doelen te stellen. Volgens het SMART-principe helpt de sportpsycholoog de sporter om de juiste doelen te bepalen en deze in te bouwen in de trainingen. Het stellen van de juiste doelen is een techniek waar veel sporters wel iets van gehoord hebben, maar die ze nog niet heel nauwkeurig uitvoeren. Daardoor kunnen allerlei klachten ontstaan als te veel druk tijdens de wedstrijden (bij te moeilijke doelen) of motivatieproblemen (bij te makkelijke doelen).

Aandachtcontrole

Elke sporter zal herkennen dat aandacht een rol speelt tijdens de sportprestatie. Er zijn allerlei afleidingen om je heen die je moet proberen te weerstaan. Daarnaast heeft elke sporter een bepaalde aandachtsstijl die hem/haar het beste ligt. Wikke gaat samen met de sporter aan de slag om deze stijl te ontdekken en controleren.